کرونا و فاصله بین نسل‌ها

فاصله بین نسل‌ها موضوعی نسبتا قدیمی است که در محافل و مجامع علمی توسط کارشناسان امور اجتماعی مورد بررسی قرار می گیرد و تاثیرات آن به میزانی است که مردم عادی کوچه و بازار نیز در مورد آن به گفتگو و مجادله می‌پردازند.

در کشور ما بالا رفتن سن ازدواج و کمبود شغل باعث شده تا جوانان با حدود سی سال اختلاف سن با والدین خود باهم زندگی کنند، در حالی که سابقا جوانان با رسیدن به بیست سالگی صاحب شغل شده و ازدواج می‌کردند و برای خود زندگی مستقلی تشکیل می‌دادند.

این اختلاف سن با خودش اختلاف خواسته و سلیقه و انتظارات هم می آورد که باعث شده فاصله بین نسلی بیشتر و در ابعادی جدید مطرح شود و بر دامنه چالش‌های خانوادگی بیفزاید.

تغییرات تکنولوژیک و مدرنیسم هم به این تفاوت‌ها افزوده است، موضوع عمق بیشتری پیدا کرده و بر دامنه این فاصله اضافه شده است و چون بیشتر مردم با آن مواجه هستند همیشه مطرح است.

این روزها اعضا خانواده‌ها بدلیل همه‌گیری بیماری کرونا و قرنطینه شدن خانواده‌ها ناچارا اوقات زیادی را در کنار یکدیگر بسر می‌برند، فرصت کافی دارند که یکدیگر را بیشتر برانداز کنند و به حرف‌های هم گوش دهند، اعضا خانواده ملاحظه می‌کنند و متوجه می‌شوند این آدمه‌ایی که عاشقانه و‌صمیمانه با هم زندگی و‌سلوک می‌کنند در خیلی از موارد نظرات ناهمگون و متفاوتی دارند. بعضا از این همه فاصله‌ای که در فهم و تبین مفاهیم مشترک بین‌شان وجود دارد متعجب می‌شوند.

بزرگترها برای فهمیدن و درک فرزند خود نیازمند تعمق و بررسی یکدیگر هستند، از خودشان می‌پرسند چگونه است که ما سالیان بسیاری در یک خانه زندگی کردیم، کنار یک سفره نشستیم و غذا خوردیم در حالی که نمی‌دانستیم فرزندمان نگاهی این چنین متفاوت از ما دارد، راستی ما را چه شده است که تا بدین حد از هم فاصله گرفته‌ایم؟

آیا دلیل آن تفاوت جنسیت، ویژگی خلقی، انتظارت، تحصیلات و دیگر خصوصیات است یا فقط بخاطر فاصله سنی است؟

وقتی تفاوت‌ها و سبک زندگی والدین و فرزندان را بررسی می‌کنیم متوجه می‌شویم که جوانان نگاهشان به جلو است، به مسیری که باید طی کنند، آرزوهایی که می‌خواهند بدان برسند، قله‌هایی که برای فتح آن رویاپردازی می‌کنند، چیزی را مانع حصولشان به موفقیت نمی‌دانند گاهی از کاخ خیالاتشان بالا می‌روند وخود را غرق در شادی و نشاط می‌بینند بعد مانعی جلوشان سبز می‌شود و آنها را متوقف می‌سازد. چون تجربه کافی ندارند ناامید و ناسازگار می‌شوند و به والدینشان قر می‌زنند.

بزرگترها دوران آرزوپروری‌شان را سپری کرده‌اند، آرزوی امروزشان موفقیت و دستیابی فرزندانشان به خواسته‌ها و انتظاراتشان است. وسیله ارتباطی‌شان رادیو و تلویزیون است که سرگرم آن هستند، به دیدن اخبار و سریال‌های داخلی دلخوشند و پیگیر آن می‌باشند. در حالی که جوانان برنامه‌های دیگر کانال‌ها را تعقیب می‌کنند، بدنبال دنیای مجازی هستند و سرگرمی‌های خودشان را دارند.

بزرگترها دوست دارند غذاهای سنتی بخورند در حالی که جوانان میل به غذاهای جدید و فست‌فوتی دارند.

بزرگترها صبح‌ها زود بیدار می‌شوند صبحانه را آماده می‌کنند و فرزندانشان را صدا می‌کنند که بیدار شوید، ظهر شد به کارتان برسید، در شرایطی که بزرگترها شب زود خوابیده‌اند و صبح زود بیدار شدنشان عادی است لیکن جوانان تا پاسی از شب بیدار هستند و بیشتر در دنیای مجازی با دوستانشان و دیگر سرگرمی‌هایشان مشغولند و دیر می‌خوابند.

اکنون کرونا این خانواده‌های متشکل از افرادی با خواسته‌ها و سلیقه متفاوت و سبک زندگی شاید متضاد را برای اوقات طولانی کنار یکدیگر قرار داده است.

سلوک چنین افرادی کنار یکدیگر مهارت زندگی ویژه و اصول ارتباطی خاص می‌طلبد که قبلا آموزش داده نشده و مردم برای آن آمادگی ندارند لذا از رسانه ملی انتظار می‌رود برای آموزش این سبک زندگی در شرایط ویژه با کمک اساتید و کارشناسان مرتبط برنامه‌هایی مناسب تهیه نمایند تا فاصله بین نسلی به موضوعی برای چالش بیشتر بین خانواده‌ها تبدیل نشود و همبستگی خانوادگی افزایش یابد.

نبی‌اله عشقی‌ثانی
مدرس دانشگاه و کارشناس امور اجتماعی