هـمـه با هــم

برای فــردای ایتـــام

/ صفحات مناسبتی / درگذشت نیری

سیدرضا نیری رئیس اسبق کمیته امداد امام خمینی(ره) و از مبارزان و اعضای باسابقه حزب موتلفه اسلامی روز گذشته دعوت حق را لبیک گفت.

حاج سید رضا نیری، نامی آشنا در تاریخ مبارزات انقلابی است.ایشان از خاندانی اصیل از سادات منطقه مرانک است که در نوجوانی به همراه پدر و خانواده به پیشوا ورامین هجرت کرده است. قیام پانزده خرداد مردم ورامین به نام وی پیوند خورده است. پس از انقلاب اسلامی او به همراه عده ای از یاران دیرین امام مانند حاج حبیب ا... عسگری اولادی و حاج ابوالفضل حیدری کمیته امداد را تاسیس کردند. مدت طولانی مدیریت وی بر کمیته امداد و خدمات شایان توجه وی از او چهره‌ای آشنا در خدمت به محرومین ساخته است. وی تا زمان عضو مجمع خیرین سلامت کشور را عهده‌دار بود.

سید رضا نیری در هشتم آبان ماه سال 1314 در مرانک دماوند و در خانواده‌ای اصیل و مذهبی چشم به جهان گشود. وی بخشی از تحصیلات خود را در محل تولد خود و بقیه آن را به جهت مهاجرت به شهر پیشوا در این شهر سپری نمود. وی تحصیلات ابتدایی را در محل تولدشان آغاز کرده و دو سال پایانی دوره ابتدایی را بعلت مهاجرت، در شهر پیشوای ورامین سپری کرد. سپس تحصیلاتش را در شهر تهران تا سطح دیپلم نظام قدیم ادامه داد و در 21 سالگی با خانواده ای متدین و شریف که مالک محل سکونتش نیز بود آشنا شده و همسرش را از این خانواده برگزید و جهت اداره زندگی و امرار معاش شغل کاسبی و داد و ستد را برگزید. وی سپس به تهران مهاجرت کرد و در یکی از محلات مذهبی اطراف بازار تهران بنام کوچه غریبان سکنی گزید. در این محله مسجدی وجود داشت که درآن یکی از شخصیت های برجسته یعنی عالم ربانی و زاهد وارسته مرحوم آیت الله حاج شیخ محمد حسین زاهد نماز اقامه می کرد و به روشنگری و هدایت مردم مشغول بود. آقای نیری که از نمازگزاران فعال این مسجد بود به شاگردی آن مرحوم مفتخر گردید و از محضر ایشان بهره های فراوانی برد به گونه ای که این آموزه ها نقش بسزایی در تکوین شخصیت وی داشت. پس از رحلت این عالم بزرگوار با هدایت حضرت آیت الله العظمی بروجردی ( ره) شخصیت ارزشمند دیگری یعنی حضرت آیت الله حاج شیخ عبدالکریم حق شناس راه ایشان را ادامه داد.

ایمان، درایت وحضور فعالانه آقای نیری در فعالیت های دینی موجب گردید تا ایشان از افراد مورد وثوق و اعتماد این عالم بزرگوار قرار گرفته و طبعا ایشان را در سفر به قم و شرفیابی به محضر مراجع معظم تقلید حضرت آیت الله بروجردی و حضرت امام خمینی (ره) همراهی نموده و به این وسیله توفیق درک محضر این عالمان جلیل القدر و نورانی نصیبش گردید. این دوره از زندگی آقای نیری که در عنفوان جوانی بود با رویدادها و حوادث بسیار مهمی از تاریخ مبارزات ملت مسلمان ایران مصادف بود؛ از جمله این که مبارزات فداییان اسلام به سرپرستی سید مجتبی نواب صفوی که از چند سال قبل آغاز گردیده بود همچنان جریان داشت. همچنین این ایام با آغاز نهضت عظیم حضرت امام خمینی (ره) در سال 1342 و تشکیل گروه مبارزه موتلفه اسلامی که با هدایت روحانیت مبارز به ویژه شهیدان بزرگوار مطهری و بهشتی و به منظور مبارزه با رژیم فاسد پهلوی به وجود آمده بود هم زمانی داشت. آقای نیری در این دوران همگام با افرادی همچون شهید حاج مهدی عراقی، حاج حبیب الله عسگراولادی، مرحوم حاج حبیب الله شفیق و جمع دیگری از انسان‌های شجاع ومومن در این تشکیلات به عنوان یکی از اعضای فعال و موثر آن وارد فعالیتهای سیاسی و مبارزه با رژیم ستم شاهی گردید.

به دنبال اوج گیری نهضت ودستگیری حضرت امام و انتقال ایشان به تهران که به منظور خاموش کردن شعله های قیام مردم مسلمان ایران صورت گرفت، گروه مبارز اسلامی تصمیم گرفت تا با مطلع نمودن مردم از این اقدام با این توطئه شوم و خطرناک رژیم مقابله نموده و آن راخنثی نماید. لذا افراد و هیئت هایی را به نقاط مختلف کشور گسیل نمود تا این اخبر را به اطلاع مردم برسانند. در همین راستا سید رضا نیری از سوی گروه های مبارز ماموریت یافت تا خبر دستگیری امام را به مردم ورامین برساند.ایشان نیز این ماموریت را در شهر پیشوا به انجام رسانید و ثمره این اطلاع و آگاهی قیام خونین مردم مسلمان شهرهای پیشوا و ورامین بود.

ایشان پس از مراجعت از ورامین در بیمارستان بازرگانان تهران حضور یافت و به کمک مبارزین و مردم بیگناهی که در درگیری به مزدوران رژیم مجروح شده بودند شتافتند. متاسفانه بر اثر تبعید امام از وطن دستگیری وسیع و زندانی نمودن مبارزین و روحانیت مبارز و ایجاد جو رعب و وحشت از طریق کشتار وسیع و بی رحمانه انسان های بی گناه برای مدتی شعله های قیام 15 خرداد به سردی گرایید و از شدت و شتاب آن کاسته شد.

پس از این دوران آقای نیری مبارزات سیاسی و فرهنگی خود را به شیوه دیگری پی گرفت ودر دهه 50 با هدایت روحانیت مبارز از جمله شخصیت های برجسته ای نظیر شهید مظلوم آیت الله دکتر شهید بهشتی، شهید باهنر، حضرت آیت الله خامنه ای و آقای هاشمی رفسنجانی و همگام با شهید رجایی و مرحوم حاج حبیب الله شفیق و برخی از خیرین بازار فعالیت های خود را در پوشش موسسه فرهنگی و رفاه ادامه دادو اقدامات موثر و مفیدی را به انجام رسانید. یکی ازمهمترین اقداماتی که در این موسسه و به امر امام صورت می گرفت حمایت های مادی و معنوی از تعدادی از خانواده های شهدای قیام 15 خردادو زندانیان انقلابی بود. فعالیت های فرهنگی روشنگرانه نیز از دیگر فعالیت های این موسسه بود. ایشان همچنین در مرحله دوم نهضت امام خمینی (ره) که با شهادت حاج آقا مصطفی خمینی آغاز گردید یکی از عناصر فعال و موثر بود.

برخی از فعالیت های برجسته و عمده ایشان در این دوره عبارتند از: حمایت مادی از اعتصابیون صنعت نفت و سایر اعتصابیون به همراهی جمعی از مبارزین و خیرین، مشارکت فعال در ترویج، تکثیر و و پخش پیامها و اعلامیه های حضرت امام، ایفای نقش کلیدی در برپایی نماز باشکوه عید سعید فطر در قیطریه به امامت حضرت آیت الله شهید دکتر مفتح که در این رابطه در معرض خطر دستگیری توسط ساواک نیز قرار گرفت، لیکن پس از عدم موفقیت در دستگیری وی دختر بزرگوار ایشان که در آن موقع 16 ساله بود برای مدتی بازداشت گردید، شرکت فعال در وقایع 17 شهریور سال 1357 به اتفاق تمامی اعضای خانواده که بعدها به جمعه سیاه مشهور گردید، با تشریف فرمایی حضرت امام در 12 بهمن سال 1357 ایشان که عضو کمیته استقبال از امام خمینی بود، مسئولیت پشتیبانی و پذیرایی از میهمانان امام و مستقبلین را به عهده گرفت، سپس چندی بعد با پیروزی شکوهمند انقلاب اسلامی در 22 بهمن سال 1357 مسئولیت پذیرایی از سران رژیم ستم شاهنشاهی که دستگیر شده و در مدرسه رفاه برای محاکمه نگهداری می شدند، همچنین پشتیبانی از برخی از مراکز دولتی نظیر کمیته ها و بیمارستان ها به عده ایشان نهاده شد. ایشان با بهره جستن از کمک ها و هدایای مردمی و سایر منابع، این مسئولیت را با حسن تدبیر و برنامه ریزی دقیق به نحو مطلوب به انجام رسانید، ایشان در شب اول ورود امام به میهن اسلامی مسئولیت پذیرایی از امام و آماده نمودن محل و لوازم استراحت ایشان را بعهده داشتند.

وی سپس مسئولیت جمع آوری هدایای مردمی و مصرف آن در امور ضروری مرتبط با شرایط اوایل انقلاب را بعهده گرفت و پس از صدور فرمان حضرت امام خمینی (ره) مبنی بر تاسیس کمیته امداد در 14 اسفند سال 1357 همکاری اساسی و جدی خود را با این نهاد آغاز نمود و مدتی بعد از سوی حضرت امام (ره) به عضویت در شورای مرکزی کمیته امداد مفتخر گردید. همچنین به لحاظ سوابق درخشان و حسن تدبیر ایشان، مسئولیت اجرایی و سرپرستی کمیته امداد به وی محول گردید که مدت 27 سال عهده دار این سمت خطیر و تعیین کننده بوده است.

سابقه شکل گیری و پی ریزی تشکیلات کمیته امداد به سالهای قبل از پیروزی انقلاب و حدوداً سال 1342 بر می‌گردد که تعدادی از انقلابیون اول نهضت اسلامی که در زمره ‌همراهان و همرزمان حـضرت امام خمینی (ره‌) قرار داشتند و بعضاً مـسئولین فعلی این نهـاد هستند، از طرف مـعظم له مـأموریت رسیدگی به‌خـانواده زندانیـان سیاسی و نیازمندان مبارزین را به عهده داشتند.

اقدامات حمایتی و امدادی این بزرگان خصوصاً در زمان اوجگیری انقلاب اسلامی یعنی سالهای 56 و 57 که مبارزات امت مسلمان به اوج خود رسید و اعتصاب و تحصن همه جا را فرا گرفت‌، با حمایت گسترده و فراگیر از اعتصابیون و خانواده زندانیان سیاسی و نیازمندان جامعه سیر صعودی یافت.

با پیروزی انقـلاب شکوهمند اسلامی و آغـاز فعالیت مجـدد بخش‌های اداری، اقتصادی و فرهنگی کشور، لـزوم حـمایت از نیازمندان در صـدر برنامه‌های نظام قرار گرفت و دقیقاً 22 روز پس از پیروزی انقلاب اسلامی و به‌عنوان دومین نهاد انقلابی در تاریخ 14 اسفند ماه 1357، کمیته امداد امام‌، با صدور حکم پرخیر و برکت و تاریخی حضرت امام خمینی (ره‌) برای مدت نامحدود، به‌منظور تحقق بخشیدن به اهداف عالیه نظام جمهوری اسلامی ایران و ولایت فقیه در حمایت و امداد محرومان و مستضعفان و خودکفا کردن آنان‌، تأسیس شد.

با تشریف فرمایی حضرت امام در 12 بهمن سال 1357 سیدرضا نیری که عضو کمیته استقبال از امام خمینی بود مسئولیت پشتیبانی و پذیرائی از میهمانان امام و مستقبلین را به عهده گرفت، سپس چندی بعد با پیروزی شکوهمند انقلاب اسلامی در 22بهمن سال 1357 مسئولیت پذیرائی از سران رژیم شاهنشاهی که دستگیر شده و در مدرسه رفاه برای محاکمه نگهداری می‌شدند، همچنین پشتیبانی از برخی از مراکز دولتی نظیر کمیته‌ها و بیمارستان‌ها به عهده وی نهاده شد، وی با بهره جستن از کمک‌ها و هدایای مردمی و سایر منابع، این مسئولیت را با حُسن تدبیر و برنامه ریزی دقیق به نحو مطلوب به انجام رسانید.

وی در شب اول ورود امام به میهن اسلامی مسئولیت پذیرائی از امام و آماده کرددن محل و لوازم استراحت ایشان را بعهده داشتند که مایه مباهات وی بوده و سپس مسئولیت جمع‌آوری هدایای مردمی و مصرف آن در امور ضروری مرتبط با شرایط اوایل انقلاب را بعهده گرفت و پس از صدور فرمان حضرت امام خمینی (ره) مبنی بر تأسیس کمیته امداد در 14 اسفند سال 1357 همکاری اساسی و جدی خود را با این نهاد آغاز کرد و مدتی بعد از سوی حضرت امام (ره) به عضویت در شورای مرکزی کمیته امداد مفتخر شد. همچنین به‌لحاظ سوابق درخشان و حسن تدبیر وی، مسئولیت اجرایی و سرپرستی کمیته امداد به وی محول شد.

طی 27 سال سید رضانیری عهده دار این سمت خطیر و تعیین کننده بودند، با مدیریتی تحسین برانگیز و همگام با شورای مرکزی کمیته امداد، موفق گردید در جهت تحقق اهداف اسلام و منویات رهبر کبیر انقلاب اسلامی حضرت امام خمینی(ره) و مقام معظم رهبری حضرت آیت الله خامنه ای (مدظله العالی)، در زمینه فقرزدایی و رفع فقر و محرومیت از جامعه اسلامی، خالصانه و صادقانه گامهایی مؤثر و اساسی بردارند، بگونه ای که در سایه این تلاش‌ها و زحمات، اکنون کمیته امداد با تحت پوشش داشتن بیش از چند میلیون نفر از محرومین و نیازمندان جامعه در بیش از 35 زمینه مختلف خدمات رسانی، چتر حمایتی وسیعی را بر سر محرومان گسترده و در نقش بال رحمت نظام اسلامی، بعنوان بزرگترین نهاد حمایتی کشور، ارائه خدمت می‌کند. بنحوی که به اقرار همگان، در سطح جهانی نیز چنین سازمان و تشکیلاتی با این گستردگی و حجم و تنوع خدمات رسانی کم نظیر عنوان شده است.

نیری با تشریح فعالیت های کمیته امداد امام خمینی (ره) در داخل و خارج از کشور برای حمایت از محرومان گفته بود: گذران زندگی مردم هر کشور یک اصل است و واقعأ این مسئله صحیح است که دولت‌ها با کفر می‌توانند حکومت کنند ولی با ظلم نمی‌توانند پابرجا باشند و اگر مردم رفاه نسبی داشته باشند کشور می‌تواند برای برنامه‌ریزی‌های آینده و پیشرفت خود با آرامش اقدام کند ولی کشوری که مردم آن نگرانی و ناراحتی داشته باشند و گرسنگی و فقر در آن کشور حاکم باشد پیشرفت برای آن کشور صورت نمی‌پذیرد. حضرت امام خمینی (ره) از سال 42 نگران فقرا بودند و توصیه می‌کردند بروید و به فقرا رسیدگی کنید و پس از پیروزی انقلاب و بعد از 22 روز نخستین تشکیلاتی که در آن زمان با وجود عدم حضور دولت؛ حضرت امام(ره) دستور دادند تشکیل کمیته امداد بود و فرموده بودند که افراد بروند به نقاط محرومی که صدای مردم آنجا به گوش مسئولان نمی‌رسد تا برای کمک به آنان اقدام شود.

نیری در خصوص مقابله کمیته امداد با منافقین نیز گفته بود: در اوج اقدامات خرابکارانه منافقین کمیته امداد امام (ره) توانست با فعالیت‌ها و حمایت‌های گسترده خود بسیاری از شعارهای آنها را در خیلی از جا‌ها مانند شمال کشور و استان‌هایی مانند شهرکرد که اوج فعالیت منافقین بود را از دست آنان بگیرد. زیرا منافقین بر نقاط ضعف کشور دست می‌گذاشتند تا بتوانند اقدامات خود را به جلو ببرند و فعالیت‌های کمیته امداد حائلی شده بود برای پوشش نقاط ضعف کشور و الحمدالله این حمایت‌های کمیته امداد اثرات بسیار خوبی را در برداشت.

گفتنی است وی پس از عمری تلاش و مجاهدت در راه آرمان‌های امام خمینی (ره) و خدمت به مردم ایران در روز شنبه دهم تیرماه ۱۳۹۶ دارفانی را وداع گفت.

ایشان در طول عمر با برکت خود خدمات فراوانی را به محرومان و مستضعفان ارائه کردند لیکن شاید بتوان از موثرترین آنها راه‌اندازی موسسه خیریه عترت فاطمی و عضویت در هیات موسس خیریه عترت بوتراب است که با سرپرستی هزاران یتیم حقیقتا شایسته لقب ابوالایتام هستند. روح پاکش با مهربان‌ترین پدر یتیمان امیر مومنان محشور باد.