هـمـه با هــم

برای فــردای ایتـــام

اخبار

ضرورت ساماندهی مؤسسات خیریه

ضرورت ساماندهی مؤسسات خیریه
به دلیل پراکندگی در حوزه صدور مجوز فعالیت مؤسسات خیریه، امر مهم ساماندهی مؤسسه های مذکور نیز راه به جایی نبرده، در حالی که این ساماندهی بسیاری ضروری بوده است.

در آیات متعدد قرآن مجید سرپرستی و مراقبت از ایتام و در راه ماندگان و افراد بی سرپرست بسیار سفارش شده است. انجام امر خیر و نیکوکاری توصیه دین مبین اسلام و فستبق الخیرات شعار اهل خیر است که هر مسلمانی انجام آن را تکلیف شرعی خود می داند. در کشور هزاران قطعه املاک توسط اهل خیر به منظور تأمین منابع مالی، حمایت از نیازمندان و انجام امور فرهنگی و مذهبی وقف گردیده است.

فرهیختگان اجتماعی نیز مکرر مردم را به یاریگری، مهربانی و حمایت از آسیب دیدگان اجتماعی توصیه نموده اند.

در سال های اخیر مؤسسه های خیریه افزایش کمی و کیفی فراوانی یافته است به طوریکه بین 20 الی 30 هزار مؤسسه خیریه به صورت قانونی تشکیل گردیده است و هر یک به اندازه امکانات و توان خود مشغول حمایت و خدمت رسانی به اقشار فرودست جامعه هستند.

وزارت کشور به استناد مصوبه هیأت دولت، سازمان بهزیستی به استناد مصوبه مجلس شورای اسلامی، نیروی انتظامی به استناد وظیفه سازمانی، به موازات یکدیگر و بدون هیچ نوع هماهنگی و تفکیک و تفاوتی مجوز فعالیت مؤسسه خیریه صادر می نمایند و خود را متولی موضوع می دانند اینکه چرا با گذشت این همه سال و آمدن و رفتن دولت های متعدد و مجالس قانون گذاری، توفیق ساماندهی این امر مهم و ضروری فراهم نشده است، جای سؤال است؟ و مردم نیز سرگردان، هر یک به دلیلی به یکی از این سه دستگاه مراجعه می کنند و مجوز فعالیت دریافت می نمایند.

به دلیل این پراکندگی در حوزه صدور مجوز فعالیت مؤسسات خیریه، امر مهم ساماندهی مؤسسه های مذکور نیز راه به جایی نبرده است، در حالی که این ساماندهی بسیاری ضروری بوده و باید به مباحث متعددی از جمله موارد زیر بپردازد و تعیین تکلیف نماید و راهکار ارائه دهد.

1- جایابی مؤسسات خیریه، به این معنی که باید نیازسنجی انجام شود تا مشخص گردد در کدام مناطق کشور تعداد مؤسسات کمتری وجود دارد و نیاز بیشتری احساس می شود تا در آن مناطق مؤسسات جدیدی ایجاد شود.

2- تخصصی کردن مؤسسات خیریه، در شرایط فعلی مؤسسات اهداف متعددی را انتخاب می کنند و در هر موضوعی که صلاح دیدند وارد می شوند، برخی چندین خدمت را به تشخیص خودشان انتخاب می نمایند، در نتیجه مؤسسات خیریه فاقد مهارت و تخصص کافی برای خدمت رسانی مناسب می باشند.

در حالی که خرد، عقلانیت و دانش روز حکم می کند که هر مؤسسه با توجه به نیاز، علایق، ضرورت، توانمندیها و تخصصی که دارد در یک موضوع معین به جامعه هدف تعیین شده ارائه خدمت نماید، بدین ترتیب کیفیت خدمات رعایت خواهد شد و رضایت مندی سرویس گیرندگان نیز افزایش می یابد.

3- توزیع نامناسب خدمات از دیگر چالش های مؤسسات خیریه است که نیازمند ساماندهی می باشد در شرایط فعلی یک فرد نیازمند معمولاً با مراجعه به مؤسسات مختلف از چند مؤسسه کمک می گیرد و فرد دیگری به دلیل نداشتن اطلاعات کافی یا سایر معذوریت ها فقط کمک مختصری از یک مؤسسه دریافت می کند در حالی که با طراحی یک نرم افزار مشترک می توان اطلاعات افراد نیازمند و نوع کمک دریافتی آنان از هر مؤسسه را ثبت و در اختیار عموم خیریه ها قرار داد، با انجام یک هماهنگی ساده اجرای این طرح شدنی است البته در برخی از شهرستان ها مشابه چنین طرحی تا حدودی اجرا می شود، لیکن کافی و دقیق نیست.

4- معافیت مالیاتی مؤسسات خیریه از دیگر موضوعاتی است که نیازمند ساماندهی می باشد، اگر چه ضوابطی برای آن تدوین شده است، به دلیل عدم اطلاع رسانی صحیح و ابهام در این موضوع که کدام یکی از فعالیت های خیریه و کمک های دریافتی و یا خدمات مؤسسات مشمول مالیات است، برخی از مؤسسات خیریه با ادارات مالیاتی کشور اختلاف دارند، در حالی که با انجام هماهنگی بین دستگاه های متولی و سازمان مالیاتی کشور و شفاف سازی و ابلاغ مقررات روشن به مؤسسات خیریه، این موضوع قابل ساماندهی می باشد و این چالش به راحتی مرتفع می شود.

5- منابع مالی مؤسسه های خیریه از طریق جذب کمک های مردمی، حمایت های خیّرین، نیکوکاران و حامیان تأمین می شود، مؤسسه ها کاملاَ به این کمک ها وابسته اند، مؤسسات در مورد روش های دریافت و هزینه کرد این کمک ها مقید به اجرای تکلیف شرعی هستند و کمک هایی که اهدا کنندگان آن نیت خاصی دارند الزاماً در همان موضوع مشخص شده قابل هزینه کردن می باشد. چگونگی اجرای صحیح این موارد نیز نیازمند آموزش و سازماندهی متولیان می باشد تا امکان شفاف سازی و پاسخگویی فراهم شود و اعتماد مردم به خیریه ها افزایش یابد.

6- آموزش مدیران و کارکنان مؤسسه های خیریه، این طبیعی است که مؤسسین و هیأت مدیره مؤسسات خیریه فاقد توانایی مدیریتی و کارشناسی لازم برای اداره امور مؤسسات خیریه ها باشند زیرا این افراد در حرفه اصلی خودشان که جدا از مؤسسه خیریه می باشد، تخصص و آگاهی دارند پس ضرورت دارد دستگاههایی که خود را متولی مؤسسات خیریه می دانند یک برنامه مدون و هدفمند برای آموزش نیروهای انسانی این مؤسسات داشته باشند، به خصوص که کارکنان این مؤسسات می خواهند به جامعه هدف آسیب پذیر ارائه خدمت نمایند، یعنی نیازسنجی کنند، تشخیص مشکل دهند، راهکار مناسب با کمک خود سرویس گیرنده ارائه دهند و با رازداری حرفه ای آنان را راهنمایی و هدایت نمایند تا توانمند شوند. البته اینها همه امور تخصصی است که از عهده هر کسی برنمی آید و نیاز به آموزش دارد.

7- پرداخت حقوق و مزایای قانونی کارکنان مؤسسه های خیریه از جمله اموری است که نیازمند ساماندهی می باشد متأسفانه برخی از خیریه ها حقوق کافی و قانونی به کارکنان مؤسسه پرداخت نمی کنند زیرا فکر می کنند کسانی که در خیریه ها کار می کنند باید قانع باشند، خودشان هم خیِِّر باشند، حتی برخی مؤسسات کارکنان را بیمه نمی کنند یا به جای نیروی متخصص از افراد فاقد تخصص استفاده می شود که چالش خود را دارد.

8- موضوع خیریه استاندارد، خیریه تخصصی، جایگاه جامعه هدف، ویژگی خیریه قانونی، تعریف خدمت، حمایت، تناسب خدمت با نیاز جامعه، توانمند سازی و خوداتکائی و رابطه همه اینها با سرمایه اجتماعی، نیازمند مداخله اهل فکر و خرد و تعیین معیار و استاندارد می باشد.

9- توجه به معیارهای تکریم و احترام، رعایت شأن و حقوق مددجویان و خدمت گیرندگان، رازداری حرفه ای، پرورش و تقویت عزت نفس و نقش جامعه هدف در بازسازی اجتماعی از اصول اولیه خدمات رسانی و مشارکت مردمی می باشد که باید مورد عنایت مؤسسات خیریه و کارگزاران قرار گیرد و هدایت شود.

10- تعیین حقوق قانونی نیکوکاران، داوطلبان، خیّرین و تعیین حدود اختیار و مداخله آنان در امور مؤسسه ها، فرهنگ سازی کار خیر و خیّرسازی، بزرگداشت کار خیر و تقدیر از خیّرین و پرورش خیّرین جوان از جمله اموری است که باید ساماندهی شود و برای آن برنامه ریزی گردد.

11- بهره گیری از روش های مدرن اداره مؤسسات خیریه اطلاع رسانی، عضوپذیری، سهیم نمودن مردم در فرایندهای تصمیم گیری، افزایش اعضاء مؤسسات خیریه و ارج نهادن به مشارکت های غیر مادی داوطلبان و نیکوکاران از جمله ضروری ترین اقدامات برای توسعه خیرخواهی و نیکوکاری در کشور و فرهنگ سازی کار خیر می باشد که نیازمند تعریف ساز و کارهای جدید است.

12- در شرایط فعلی اقتصاد کشور که معیشت مردم دچار مشکلات فزاینده ای گردیده و هزینه ها بر درآمدها سبقت گرفته است مؤسسات خیریه در مسیر کاهش آسیب های اجتماعی نقش بسیار تآثیرگذاری دارند لذا ضرورت دارد با حمایت مادی و معنوی از این مؤسسات خدمات رسانی به اقشار فرودست جامعه تسهیل گردد.

همه آن چه یادآور گردید و بسیاری نکات ریز دیگر که فرصت پرداختن به آن نیست از جمله مباحثی است که در اداره امور مؤسسات خیریه و ساماندهی آن باید مدنظر قرار گیرد و نه تنها توسط خیریه ها بلکه از طریق شبکه های خدمات اجتماعی، مصلحین و به خصوص متولیان امور سمن ها و مؤسسات خیریه، مورد عنایت قرار گیرد تا هم وضع موجود سامان یابد و هم فرهنگ سازی کار خیر به صورت زیربنائی و علمی به جایگاه واقعی خود ارتقاء یابد تا همه کشور از آن برخوردار شوند و این سرمایه عظیم اجتماعی به کمال خود نزدیک شود.

 

نبی اله عشقی ثانی

عضو هیأت مدیره شبکه ملی خیریه‌های حامی ایتام






۲۶ شهریور ۱۳۹۸ ۱۲:۰۲
روابط عمومی خیریه عترت بوتراب |

نظرات بینندگان

نام را وارد کنید
تعداد کاراکتر باقیمانده: 500
نظر خود را وارد کنید